Evde Davranış Değiştirme
Aileler ev içinde çocuğun gösterdiği bir çok davranış probleminden şikayetlerle gelirler.
/
11.5.2015
EVDE DAVRANIŞ DEĞİŞTİRME YÖNTEMLERİ Aileler ev içinde çocuğun gösterdiği bir çok davranış probleminden şikayetlerle gelirler. Bu problemler bazen eve gelen misafirlerin yanında, misafirliğe gidilen evlerde, yemek için gidilen lokantalarda, düğünlerde ve vb. yerlerde ortaya çıkar ve aileleri çok zor durumda bırakabilir. Hatta bazen aileler sosyal hayatlarını problem yaşamamak için daraltırlar.Daha önce yaptıkları bir çok şeyi yapmamaya başlarlar. Misafirliğe gittikleri yerleri azaltır ya da hiç gitmezler. Lokantaya- sinemaya- tiyatroya giden ailelerde artık bu eğlencelerinden vazgeçerler. Bu kolay bir çözüm gibi gözükse de doğru bir çözüm değildir. Çünkü sosyal hayatın kısıtlanması çiftlerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanmaması anlamına gelir. Zamanla bunlar anne baba arasında uyum problemlerinin başlamasına neden olabilir. Ailede başka bir çocuk varsa diğer kardeşin dışlanmasına ve ihtiyaçlarının göz ardı edilmesine neden olabilir. Aileler bu şekilde davranarak problemlere çözüm üretmeyi bırakır. Farkında olmadan problemler hayatlarının bir parçası haline gelir. Ev içinde yaşanan davranış problemlerini görmezden gelmek nelere neden olabilir: Peki davranış problemleri dediğimizde neler aklımıza gelmelidir: 1. Ev içinde yaşanan problemler 2. Okulda yaşanan problemler 3. Öğrenme anında yaşanan problemler 4. Parkta, bahçede, ev dışında yaşanan problemler 5. Sosyal problemler 6. Şiddet içerikli problemler 7. İletişim problemleri 1. Ev içinde yaşanan problemler neler olabilir: Çişini altına yapma Oyuncaklarını kırma Evdeki eşyaları kırma Meyve yemeyi reddetme Katı yiyecekleri yemeyi reddetme vb. 2. Okulda yaşanan problemler Bireysel eğitim aldığı okul problemleri Sınıfa girmeyi istememe Sınıf arkadaşlarını sınıfta istememe Sınıftan çıkmayı istememe (ders bittiğinde ) Sandalyede oturmayı reddetme Araçlarla serbest oynamayı isteme Masadaki araçları fırlatma Vb. Gittiği kaynaştırma sınıfında yaşanan problemler Sınıfta yerinde uzun süreli oturmak istememe Öğretmen ders anlatırken anlamlı anlamsız konuşma Sıralar arasında ders esnasında dolaşma Altına kaçırma Öğretmenin yönergesini anlayamama Vb. 3. Öğrenme anında yaşanan problemler Öğrenmeyi reddetme Öğretim yapan yetişkini reddetme Öğretimi yapılan araçla rastgele oynamak isteme Öğretim anında öğretim yapılan materyalle ilgilenmeme El-göz koordinasyonu sağlayamama Yapılan etkinliği katılmayı istememe 4. Parkta, bahçede, ev dışında yaşanan problemler Parkta oyun sırasını beklemek istememe Bahçedeki çiçekleri koparma ve yerlere atma Otobüste bağırma çığlık atma 5. Sosyal problemler Tükürme Akranları ile oyun oynamayı becerememe Yabancı ortamlarda çığlık atma-bağırma Oyuncaklarını paylaşmayı istememe Sokakta yerlere yatma ve kalkmama Rastgele dükkanlara girip çıkma Büyük marketlerde reyonlardaki yiyecekleri kucaklama 6. Şiddet içerikli problemler Arkadaşına vurma Isırma Kendine vurma,ısırma Kafasını duvarlara vurma Zarar vermek maksadı ile bir şeyi fırlatma 7. İletişim problemleri Konuşma yetersizliğine ya da bozukluğuna bağlı iletişim problemi Artikülasyon bozukluğunu taklit Kekeme arkadaşını ya da kardeşini taklit İlgi çekmek için harfleri eksik kullanma(evdekiler bu şekilde konuşmasını komik buluyor ve gülüyor olabilir) Sosyal nedenlere ya da içinde bulunduğu özür grubuna bağlı iletişim problemleri İçe kapanık tutumu olan çocuklar akranları ile ya da yetişkinlerle iletişim kurmada problem yaşarlar Otizmli çocuklar iletişim kurmayı reddedebilir-nasıl iletişim kuracağını bilemez Hiperaktiviteli çocuklar iletişimi - konuşmayı sürdüremeyebilir Yukarıda problem davranışa birkaç örnek verdik. Problem davranışlar fark edildiği anda çözümlenmeye çalışılmalıdır. Problem davranışlar kronikleşmeden müdahale edilmelidir. Bu davranışın daha çabuk çözümlenmesini sağlar. Davranış köklü bir hale gelirse müdahale etmek çok zor olur. Bu nedenle anne ve babaların çok iyi gözlemci olması gerekir. Problem davranışı fark ettikleri an çözüm üretmeliler ve davranışı değiştirmeye yönelik ortam hazırlamalılar. Bugün burada problem davranışlara nasıl çözüm üretmemiz gerektiğini izah etmeye çalışacağım: Problem davranışları çözümlemek için eğitimcilerin kullandıkları teknikler öğretim yaparken kullanılan tekniklerle aynıdır. Yani :
Hafize Türkan ÖKTEN
Özel Eğitim Uzmanı
Makale Resimleri
